به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی به نقل از روابط عمومی اداره‌کل راه و شهرسازی جنوب کرمان، محمد ساردویی مدیرکل راه و شهرسازی جنوب استان کرمان با اشاره به اینکه احیای بافت‌های فرسوده و ناکارآمد میانی یکی از اقدام‌های بسیار مهم و تأثیرگذار در بازآفرینی پایدار محله‌ها و محدوده‌های هدف شهری است، عنوان کرد: با توجه به پیشینه کشاورزی و اقتصاد کشاورزی محور شهر جیرفت، شکل گیری بافت‌های حاشیه‌ای این شهر برخلاف شهرهای مانند تهران، قم و اصفهان به دلیل فقرشهری نبوده بلکه به جهت توان کشاورزی و زراعی شهر، بسیاری از مهاجران شهرهای مجاور جذب فعالیت‌های کشاورزی در این شهر می‌شوند.

وی گفت: اولین نشانه‌های زندگی شهری در حدود ۵۰۰۰ سال پیش در حاشیه رودخانه هلیل رود شکل گرفته است که شرایط آب و هوایی و وجود انواع محصولات کشاورزی، دامداری، موقعیت جغرافیایی و مهاجر پذیر بودن سبب ایجاد شهر باستانی دقیانوس شد.

ساردویی بیان کرد: همچنین تبدیل جیرفت به شهر در سال ۱۳۳۰ و با تأسیس شهرداری جیرفت صورت پذیرفته است. بنا به مطالعات طرح جامع روند گسترش شهر تا این زمان یکنواخت و متعادل بوده است. پس از تغییر وضعیت جیرفت به شهر، سرعت گسترش شهر نیز به شدت افزایش یافت که عکس‌های هوایی موجود (سال ۱۳۴۶) جیرفت را باغ- شهری سرسبز نشان می‌دهددکه در امتدادی شرقی- غربی بین دو رودخانه ملتنی و هلیل‌رود کشیده شده است.

وی تصریح کرد: اکثر خانه‌های تازه تأسیس نیز در میان باغچه‌های سرسبز و باغات احداث شده‌اند که در فاصله سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۶۵ ساخت و ساز در مرکز شهر کندتر شد و گسترش شهر بیشتر در حاشیه‌ها دنبال شد. این نواحی امروز به طور کامل به شهر متصل شده‌اند ولی این محلات به میزان زیادی ویژگی‌های روستایی خود را حفظ کردند اما در ادامه این محلات حاشیه‌ای تبدیل به بافت‌های فرسوده و سکونتگاه‌های غیر رسمی شده‌اند.

مدیرکل راه و شهرسازی جنوب استان کرمان به سیاست‌های وزارت راه و شهرسازی در بازآفرینی شهری پایدار و احیای بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری اشاره کرد و افزود: متاسفانه محلات میانی شهر به دلیل خشک شدن باغات دارای زمین‌های خالی زیادی می‌باشد اما مردم بشتر ترجیح داده‌اند به شهرک‌های اطراف شهر کوچ کنند یکی از برنامه‌های اصلی وزارت راه و شهرسازی و همچنین سایر دستگاه‌ها و شهرداری‌ها طبق دستور رئیس جمهور احیای این محلات و فعال کردن مردم در این مناطق است.

وی بیان کرد: طبق مصوبه هیات وزیران تسهیلات یارانه‌ای به منظور بسترسازی و تسهیل‌گری مسیر نوسازی به متقاضیان نوسازی بافت‌های فرسوده پرداخت می‌شود و اهمیت شناسایی و تصویب محدوده بافت‌های فرسوده از این بابت است که محیط فیزیکی، مالکان و ساکنان  این بافتها در زیر چتر سیاست‌ها و اقدامات حمایتی دولت و شهرداری‌ها قرارگرفته و زمینه بازآفرینی و مشارکتی آنها فراهم گردد.

ساردویی گفت: سرانه‌های کاربری اراضی مانند سرانه درمانی، فرهنگی، فضای سبز و آموزشی در شهر جیرفت و به خصوص بافت ناکارآمد شهر نسبت به استانداردهای موجود بسیار کم است که به طور مثال محله حسین‌آباد از فقر بسیار شدید خدمات شهری رنج می‌برد به طوری که سرانه کاربری‌های آموزشی، درمانی، فرهنگی، فضای سبز عمومی و ورزشی در این محله ناچیز می‌باشد.

وی اظهار کرد: در مورد سرانه کاربری‌های محلات رهجرد و سرجاز این محلات همانند حسین‌آباد از فقر خدمات شهری رنج می‌برند و سرانه کاربری‌های، درمانی، فرهنگی، فضای سبز عمومی و ورزشی در حداقل ممکن است.

مدیرکل راه و شهرسازی جنوب استان کرمان افزود: محلات کلرود و کهوروئیه با وجود بافت روستاییشان برعکس محله حسین‌آباد  دارای مراکز آموزشی بوده‌اند و از لحاظ سرانه کاربری آموزشی در وضعیت مناسبی قرار گرفته‌اند، هرچند که کیفیت این کاربری‌ها چندان مناسب نیست. اما این محلات نیز همانند سه محلهٔ دیگر از نبود مرکزفرهنگی، فضای سبز عمومی و ورزشی رنج می‌برند.  

وی همچنین از خاکی بودن معابر و کف سازی نامناسب معابر، ناسازگاری وضعیت موجود محلات با نیازهای زندگی امروزین، دوگانگی و همساز نبودن بافت این محلات با دیگر نقاط شهر از جنبه‌های مختلف کالبدی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، متأثر شدن حیات اجتماعی برخی عرصه‌ها از فرسودگی‌های کالبدی و عدم شکل گیری حیات اجتماعی در عرصه عمومی محله، کمبود فضای سبز و فقدان مراکز گذران اوقات فراغت در سطح محله، به عنوان دیگر مشکلات عدیده این محلات یاد کرد.

ساردویی افزود: اهداف کلان را برای رسیدن به چشم انداز نهایی در سه دسته کاهش فقر شهری، توان‌افزایی مدیریت شهری و  ارتقاء کیفیت زندگی و خدمات شهری عنوان کرد و افزود در جهت نیل به این اهداف  شهر جیرفت با توجه به وسعت و جمعیت ساکن در محلات، به عنوان پایلوت اجرای طرح اقدام مشترک بازآفرینی محلات در ستاد استانی و ملی با حضور معاون رئیس جمهور، معاون وزیر راه و شهر سازی و استاندار کرمان به تصویب رسید.

وی تاکید کرد: با توجه به صورت جلسات ستاد شهرستانی بازآفرینی شهری جیرفت در طی اقدامی مشترک تفاهم نامه‌ای  فی ما بین اداره کل راه و شهرسازی جنوب کرمان، شهرداری و دیگر ادارات خدماتی، اجرایی و فرهنگی به امضا رسید که کلیه ادارات ذی ربط، طبق دستور رئیس جمهور موظف شدند نسبت به ارائه خدمات ویژه در این محلات اقدام کنند. در این راستا اداره کل راه و شهرسازی جنوب کرمان ضمن انتخاب مشاور جهت مطالعه وضعیت محلات هدف به نیازسنجی این محلات در ابعاد فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، آموزشی، رفاهی، تفریحی و... پرداخت که پس از مطالعات دقیق مشاور کلیه نیازهای این محلات شناسایی شد.

مدیرکل راه و شهرسازی جنوب استان کرمان بیان کرد: اداره کل راه و شهرسازی جنوب کرمان به عنوان پیشرو جهت عملیات عمرانی این طرح با کمک شرکت بازآفرینی شهری ایران تعدادی پروژه در این شهر آغاز به کار کرده است که از آن جمله می‌توان به عملیات اصلاح روشنایی معبر محله کلرود، احداث سالن چند منظوره در محله حسین آّباد و تخصیص ۴۴۰ تن قیر رایگان به شهرداری جیرفت جهت آسفالت معابر محلات هدف اشاره کرد.

وی افزود: یکی از مشکلاتی در مطالعات مشاور تاکید شده عدم وجود مراکز فرهنگی و تفریحی در این مناطق است لذا اجرای سه مرکز فرهنگی شامل فرهنگسرا و فضای سبز که  به عنوان سرای محله شناخته می‌شوند، با همکاری شهرداری جیرفت در محلات رهجرد، حسین آباد و کلرود و کهوروئیه در دستور کار قرار گرفته که زمین پروژه‌های مذکور تحویل پیمانکار شده است. در راستای اجرای برنامه اقدام مشترک زمین مرکزفرهنگی کلرود و طراحی این سه مجتمع توسط شهرداری و زمین سرای محله حسین آباد و رهجرد توسط اداره کل راه و شهرسازی جنوب کرمان تأمین شده است که عملیات اجرایی این مراکز با اعتباری بالغ بر ۳۰ میلیارد ریال از محل اعتبارات وزارت راه و شهرسازی شروع خواهد شد.

ساردویی بیان کرد: امید است احداث این مراکز موجب رفع مشکلات اهالی این محلات شوند و به صورت الگویی مناسب برای انجام پروژه‌های مشابه در دیگر شهرستان‌های جنوب با همکاری شهرداری‌های مربوطه قرار گیرد. در پروژه‌های پیشنهادی آتی برای شهرهای کهنوج، عنبرآباد و شهر منوجان پیشنهاد شده است. همچنین برای دیگر شهرهای جنوب مانند رودبارجنوب، قلعه گنج و منوجان، قیر جهت آسفالت معابر بافت‌های فرسوده شهری به صورت رایگان تحویل خواهد شد.

وی در پایان تاکید کرد: در جهت توان افزایی مدیریت شهری، برنامه جامع اقدام مشترک کلیه دستگاه‌های اجرایی در سال ۹۷ تهیه و مقرر شد کلیه دستگاه‌های اجرایی با عزمی همگانی و جدی طبق قوانین درصدی از بودجه سالانهٔ خود را به بهسازی، نوسازی و ارائه خدمات  زیربنایی و روبنایی در بافت‌های اعلام شده تخصیص دهند و کلیه دستگاه‌ها به تعهدات خود جامه عمل بپوشانند. تا شاهد حرکتی هماهنگ و رو به جلو  در جهت ارتقا کیفیت زندگی ساکنین این محلات باشیم.